Sanitair,de gebruikersruimte van de toestellen

Sanitair is een verzamelnaam voor alle toestellen met aan- en afvoeren, accessoires en voorzieningen in gebruik voor lichaamshygiëne in brede zin. Tegenwoordig worden hoge eisen gesteld aan sanitaire voorzieningen en de ruimte(s) waarin hygiënische handelingen plaatsvinden. De aandacht is niet alleen gericht op het doelmatige, maar vooral ook op het esthetische aspect. Aangenaam verpozen in de badkamer is uiteraard meegenomen, maar de belangrijkste uitgangspunten moeten gericht zijn op een doelmatige inrichting en een verantwoorde keuze van de materialen.

Sanitair,de gebruikersruimte van de toestellen. Voordat u sanitair gaat plaatsen, moet u goed overdenken hoe u uw sanitaire ruimte wilt inrichten. U moet rekening houden met de afmetingen van de toestellen, hun gebruiksruimte, de ruimte die u ter beschikking staat en uw eigen wensen en behoeften. Pas als u dit duidelijk voor ogen hebt, kunt u de juiste toestellen gaan aanschaffen en plaatsen. Bij de aanschaf en aanleg van sanitaire toestellen is het noodzakelijk materiaal te gebruiken met een KIWA-keur: het KIWA-keurmerk staat op de materialen vermeld.

Bij het plaatsen van een sanitair toestel is het handig om, voor u het werk begint, het toestel even op zijn plaats te zetten. U kunt dan belangrijke maten opmeten zoals de afstand wand tot hart afvoerleiding, de lengte van de afvoerbuis en de plaats van toevoer leiding en kraan.

Bij het aansluiten van een sanitair toestel op de huisriolering moet u de volgende zaken in het oog houden:

• De sifon of stankafsluiter moet altijd bereikbaar zijn om verstoppingen te kunnen verhelpen. De sifon is het begin van iedere afvoer en zorgt ervoor dat luchtjes uit de riolering niet via het sanitaire toestel in de woning terecht komen
• De afvoerleiding mag nooit aansluiten op een buis met een kleinere diameter. Als het sanitaire toestel een grotere afvoerleiding nodig heeft dan aanwezig is, moet u de bestaande riolering zó aanpassen dat de afvoer aansluit op een buis met een grotere of even grote diameter. Dit kan betekenen dat u een deel van de bestaande buizen moet afbreken; in dit geval zult u (een deel van) de riolering moeten vervangen.

Minimale afmetingen van sanitaire ruimtes
Wij raden u aan te beginnen met het maken van een tekening. Van een tekening kunt u namelijk goed aflezen hoe het project eruit zal komen te zien en op papier kunt u rustig schuiven met sanitaire toestellen om de voor u ideale opstelling te vinden. Gebruik hiervoor millimeterpapier en zet de maten bij voorbeeld uit op schaal 1 : 20 (1 cm op de tekening is in werkelijkheid 20 cm). Maak met behulp van de tekening ook een complete materiaallijst. Sanitaire toestellen kunt u niet zomaar ergens neerzetten: u moet ze zo plaatsen dat ze goed gebruikt kunnen worden en het gebruik van andere toestellen niet hinderen. U moet daarom rekening houden met de afmeting en de gebruiksruimte van een toestel.

W.C.-ruimte
De w.c.-ruimte is vaak letterlijk ‘het kleinste kamertje’ in het huis. Wanneer u in uw w.c.-ruimte een wasbakje wilt hebben, moet u bij voorkeur een gebruiksruimte van 80 x 150 of van 90 x 130 cm aanhouden. Voor ventilatie dient in de buitengevel een beweegbaar raampje aanwezig te zijn van minimaal 20 x 30 cm. Wanneer dit niet is te realiseren, is een ventilator (in de gevel of op een ventilatiekanaal) aan te bevelen.

Doucheruimte
Voor de doucheruimte zelf moet u een afmeting van ongeveer 90 x 90 cm als richtlijn aanhouden. Wanneer u naast de doucheruimte nog een droge ruimte wilt hebben waar u zich kunt aan- en uitkleden en afdrogen, moet u hier nog eens 90 x 90 cm optellen: de totale minimale afmeting wordt dan 90 x 180 cm. Wilt u ook een wastafel, dan moet u 110 x 180/190 cm of 90 x 200 cm als richtlijn aanhouden.

De afscheiding tussen douche- en kleedruimte kan bestaan uit een douchegordijn of wat mooier is uit een douchewandje van kunststof of aluminium, meestal al of niet doorschijnend beglaasd. Ventilatie is vanzelfsprekend een eis: een beweegbaar raam in de gevel of (met ventilator) op het ventilatiekanaal. Voor toevoer van verse lucht kan bij het ontbreken van een raampje een niet afsluitbaar rooster in de douchedeur worden aangebracht (een alternatief hiervoor is een opening van 2 cm over de volle breedte aan de onderkant van de deur).

Badkamer
Voor een badkamer hangen de minimale afmetingen van de ruimte af van het aantal toestellen dat u wilt plaatsen. U hoeft er niet voor te zorgen dat alle toestellen in de badkamer de bijbehorende gebruiksruimte krijgen: de gebruiksruimtes mogen elkaar best overlappen omdat de meeste handelingen niet tegelijkertijd of met meer mensen tegelijk verricht worden. Meestal echter zullen aan de toestellen nog bepaalde accessoires worden toegevoegd, zoals badkamermeubel(s) voor het opbergen van handdoeken, badjassen en andere noodzakelijke spullen. Een medicijnkastje, ombouw (dubbele) wastafel, bidet, aparte douche en urinoir vragen vanzelfsprekend de nodige ruimte. Misschien schaft u bepaalde dingen niet meteen aan, maar blijft het een wens: houd er dan nu al rekening mee.

Ook kan de wasmachine in de badkamer een plaats moeten vinden, wat extra gebruiksruimte vergt (buiten aan- en afvoer en elektrische aansluiting).

Ten overvloede vermelden we nog dat voldoende aandacht moet worden besteed aan de veiligheid in de badkamer (en uiteraard in de overige natte ruimtes). Een stroeve tegelvloer (eventueel een handgreep bij het bad) is in elke situatie aan te bevelen. Verder waterdichte (tegelwanden met nog voldoende wand voor absorptie van waterdamp. Voldoende ventilatie op de buitenlucht en een doelmatige verlichting completeren een aangenaam verblijf in de badkamer.

Aanschaf van sanitaire toestellen
Als u weet wat u waar gaat plaatsen, kunt u de toestellen aanschaffen. Houd bij de aankoop de volgende punten in het oog:

• De toestellen moeten in verband met de hygiëne en het onderhoud makkelijk schoon te maken zijn. Let er bij aankoop van toestellen op dat ze ook een praktische vorm en afwerking hebben (bij voorbeeld geen naden op onbereikbare plaatsen).
• De toestellen moeten veilig zijn. Voor de douchevloer en de bodem van het bad moet u voor stroef materiaal kiezen. Dit is minder hygiënisch maar het voorkomt glijpartijen. Koop geen toestellen met scherpe randen of hoeken.
• De toestellen moeten geschikt zijn voor gebruik. Dit klinkt kinderachtig maar u moet zich in de winkel niet laten afleiden door schitterende kleuren of bijzondere vormen. Neem uw tekening mee en koop de toestellen die u kunt gebruiken zoals u dat wilt en in de ruimte die u ter beschikking staat.
• Kranen moeten KIWA-gekeurd zijn: het KIWA-merk staat erin geëtst. De kraan voor het bad moet erop berekend zijn dat het bad snel kan vollopen. Kranen voor aansluiting van een wasmachine moeten voorzien zijn van een terugslagklep. Goedkoper is het om de terugslagklep apart te kopen en vóór de kraan in de leiding te monteren. Let daarbij op de pijl op de klep; deze geeft de stroomrichting van het water aan. De klep voorkomt dat door hevelwerking het waswater terugstroomt in het leidingnet. Deze zogenaamde 0,5″ (‘half inch’) kranen zijn bovendien voorzien van een buitendraad, waarop de wartel van de wasmachine-slang wordt gedraaid.