Citroenmelisse (Melissa officinalis) is een overblijvende vaste plant, die al in de middeleeuwen in kloostertuinen werd geteeld. Sinds 1611 wordt van het kruid melisse water vervaardigd.
De plant bereikt een hoogte van 50-100 cm en heeft eivormige, glanzende, lichtgroene, grof getande bladeren. Deze zitten op vierkante, behaarde, rijkvertakte stengels. De planten bevatten etherische oliën en looi- en bitter stoffen. Bij aanraking verspreiden alle delen de geur van citroenen. De onopvallende, witachtig tot roze lipbloemen verschijnen in de bladoksels in de maanden juni en juli.
Er zijn twee rassen verkrijgbaar. ‘All Gold’ heeft felgele bladeren, terwijl die van ‘Aurea’ (ook wel ‘Variegata’ genoemd) goudgele tekeningen hebben. Beide houden van een halfbeschaduwde standplaats. In de tuin zijn doorgaans een of twee planten voldoende. Zorg voor een zonnige of halfbeschaduwde plaats.
 |
Eigenschappen
Oogstperiode:
Bijzonderheden:
Standplaats:
Grond:
Hoogte tot:
Latijns/wetenschappelijke naam:
|
Tips voor het kweken in kuipen, de oogst en de toepassing.
Ook als u geen tuin heeft, kunt u uw eigen citroenmelisse telen. In een grote kuip of plantenbak kan citroenmelisse twee tot drie jaar op het balkon of in huis gedijen. Plant in een mengsel van gelijke delen potgrond, compost en zand. Geef bij droogte water en in mei en juli een lage dosering mest. Uiterlijk in het vierde voorjaar moet u de planten delen en in een vers grondmengsel zetten.
Voor de overwintering bestaan er drie mogelijkheden. In een koele, lichte kamer houdt de plant haar bladeren en u kunt er ook af en toe nog van oogsten. U kunt het kruid ook in het najaar radicaal terugsnijden en op een koele en donkere plaats laten overwinteren. Als u de pot in maart weer op een lichte plaats zet en regelmatig water geeft, zal de plant spoedig weer uitlopen. In principe is citroenmelisse ook voldoende winterhard om in de tuin te overwinteren. Graaf de kuip of bak dan in de grond in en dek de plant met bladeren af.
Voor gebruik in de keuken de bladeren plukken, bij voorkeur ’s morgensvroeg. Citroenmelisse kan in salades worden verwerkt. Bijzonder decoratief zijn de blaadjes als garnering voor desserts, bowl, fruitsalades en likeuren. U kunt afzonderlijke blaadjes ook in ijsblokjes invriezen. Lekker in koude drankjes die om citroenaroma vragen.
Wilt u van citroenmelisse thee maken, snij de blaadjes en scheuten dan in juni of juli, nog voor de planten bloeien. Oogst tegen de middag, als de dauw volledig is opgedroogd. Spreid de scheuten dun uit op karton en laat ze in de schaduw drogen. Bewaar de thee in potten met goed sluitende schroefdeksels.
Invriezen is de beste methode om het aroma van de blaadjes te behouden en vooral aan te bevelen als u met citroenmelisse uw gerechten wilt kruiden.
Tips: Ook van verse citroenmelisse kunt u een verfrissende thee maken. Een top van een scheut met vijf tot zes paar bladeren is dan voldoende. Voeg er nog enkele lavendelbloemen aan toe of een takje tijm.
Van de gedroogde bladeren kunt u thee trekken. Dit heeft een kalmerende werking, versterkt de zenuwen en helpt bij krampen. Populair is melissethee als toevoeging aan het badwater.
U kunt citroenmelisse binnenshuis voorkweken. Zaai vanaf maart twee tot drie zaden per pot. Bij 15-20°C laten kiemen.
Onderhoud het jaar rond
| Voorjaar | Zomer | Najaar |
| Vanaf maart/april de planten binnenshuis voorkweken. Twee tot drie zaden per pot zaaien, dun met aarde afdekken en bij 15-20°C op de vensterbank laten kiemen. Dit duurt drie tot vier weken. Oude, ingewortelde planten delen. Jonge citroenmelisse mag u vanaf april in de tuin planten. | Bij aanhoudende droogte water geven. Oogst de bladeren ’s morgensvroeg en gebruik ze zo vers mogelijk. | In het late najaar de vaste planten terugsnijden. In streken met koude winters afdekken met bladeren, compost of rijshout. |
| Tips bij het kopen | Tips van de prof | Licht en grond | Problemen |
| Koop in het voorjaar krachtige, gezonde jonge planten in potten. U kunt ook vers zaad kopen en dit zaaien. Koop nooit hoog opgeschoten planten met vergeelde bladeren. Neem ook nooit oud zaad. | Citroenmelisse heeft de neiging om te gaan woekeren. Dit kunt u voorkomen door haar in een kuip of emmer zonder bodem te planten en deze in te graven. Steek in het voorjaar van te groot geworden planten de buitenste delen af. | Zon tot halfschaduw. Citroenmelisse gedijt het best op een standplaats in de volle zon, maar neemt ook genoegen met halfschaduw. umusrijke, doorlatende grond. Bedek deze regelmatig met compost. Zware grond met zand verbeteren. | Bij heet en droog weer kunnen witte vliegen citroenmelisse aantasten. De kleine groene larven en de volwassen vliegen zuigen aan de onderkant van de bladeren. Hang gele lijmplaatjes op en bespuit de planten enkele keren met een scherp aftreksel van brandnetels. |
