Goed schilderwerk is voor een huis wat een gezonde huid is voor de mens. Schilderwerk weerspiegelt de conditie en instelling van de bewoner, verschaft de achtergrond voor een aangename omgeving en verleent een persoonlijke noot aan het wonen. De keuze van de verf is de eerste noodzakelijke beslissing die genomen moet worden. Het is alle tijd en moeite waard om de juiste kleuren te bepalen, bij twijfel kunt u altijd de vakman of verf handelaar om advies vragen.
Planning
Nieuw schilderwerk is slechts zo goed als de planning en voorbereiding ervan. De eerste stap, bij welke onderhoudswerkzaamheden ook, is het bepalen van de omvang van het werk, nog voor de tijdsduur, de kosten en de materialen berekend worden.
Arbeidsduur
Schilderen neemt meer tijd in beslag dan u denkt. Bedenk, dat de mate van uw vaardigheid en ervaring een rol speelt bij het werktempo. Ook het aantal per dag te besteden uren, zijn van invloed op de totale tijdsduur. Probeer alles zo te organiseren dat u drie tot vier uren achtereen aan het werk kunt zijn en vermijd zo mogelijk een wisseling van dag- en kunstlicht. Plan wat extra werktijd voor het schoonmaken van kwasten en ander gereedschap aan het eind van uw werktijd. Vergeet niet dat de ene verflaag eerst moet drogen voordat een volgende laag kan worden opgezet. Latex- en acrylverven vragen een gemiddelde droogtijd van 4 uur, alkyd lakverven moeten minstens een nacht drogen.
Berekening van de hoeveelheid verf
Om het verf verbruik te kunnen berekenen is het nodig de grootte van elk te schilderen oppervlak te bepalen. Dat doet u door lengte en breedte met elkaar te vermenigvuldigen. Zo krijgt u een uitkomst in vierkante meters (m2) en kunt u uitrekenen hoeveel verf u nodig zult hebben, want op de verpakking van verfproducten staat steeds vermeld hoeveel m2 er met de inhoud geschilderd kan worden.
Uitstrijk vermogen van verfstoffen
Het uitstrijk vermogen (de hoeveelheid verf, nodig om een oppervlak dekkend te schilderen) varieert per verftype, absorptie van de ondergrond en de dikte van de verf. Drupvrije lak en tixotrope verf hebben bijvoorbeeld een geringer uitstrijk vermogen dan glanslak of dispersieverf. Bepleisterde en ruwe oppervlakken zuigen de verf sterker op dan gladde oppervlakken. Bij muur verven is het daarom beter eerst een met water verdunde laag op te brengen en daarna een onverdunde.
Aantal verflagen
Het type verf, de kleur en de structuur van het te schilderen oppervlak bepalen het aantal lagen verf dat moet worden opgebracht. Een extra laag is nodig als u een lichte kleur over een donkere wilt aanbrengen. Onbehandeld hout wordt eerst met een grondverf en daarna met een of twee lagen lakverf geschilderd. Als u een oude verflaag wilt overschilderen, gebruik dan twee lagen grondverf om een goede hechting en dekking voor de lakverf te verkrijgen. Bij donkere ondergronden is soms een derde laag lakverf nodig. Ook glanzende dispersieverven moeten soms in twee lagen worden opgebracht.
De min of meer traditionele systemen zijn:
- Hoogglansdekverf
Dit is de meest arbeidsintensieve, maar ook de meest duurzame bescherming. In het algemeen wordt dit opgebouwd uit een aantal lagen en vereist het aanbrengen bepaalde handelingen, zoals schuren, plamuren en gronden.
Het aanbrengen eist grote nauwkeurigheid en zorg. Was dit vroeger echt vakmanschap, door betere materialen, het feit dat de verf rechtstreeks uit de pot komt, goede kwasten en duidelijke verwerkingsvoorschriften is het mogelijk dit zelf uit te voeren, mits u nauwkeurig te werk gaat.
Een nadeel van dit systeem is dat het bij onnauwkeurig werken gemakkelijk bladdert en bij de volgende beurt veel handelingen vereist, zoals het afbranden, afbijten of afsteken van oude verflagen, opnieuw schuren. Deze nadelen verminderen als het verfwerk de eerste keer goed wordt opgezet en een blijvende jaarlijkse controle op het totale schilderwerk wordt uitgevoerd. Daarbij moeten eventuele zwakke plekken direct gerepareerd worden.
- Verfbeitsen (dekkende beits)
Dit type verenigt filmvorming, dekkend vermogen en levensduur van verf in zich, maar gedraagt zich na verwerking vrijwel als transparante beits. Wel gaat de houtstructuur vrijwel geheel verloren. De beits is leverbaar in zowel houtkleuren als moderne tinten.
De voordelen zijn: dezelfde eenvoudige manier van aanbrengen als transparante beits, doch een hogere levensduur (gemiddeld 3 jaar). Nadeel is dat het ten opzichte van het traditionele verfsysteem minder strak van uiterlijk is en de houtstructuur verdwijnt.
- Transparante beits
Deze wijze van schilderen is de laatste jaren enorm toegenomen. Beitsen behoren tot de niet-filmvormende verven en dringen grotendeels in het hout. Door toevoeging van transparante pigmenten of kleurstoffen kan aan het hout een bepaalde kleur worden gegeven en tegelijkertijd de structuur van het hout worden geaccentueerd.
Door het ontbreken van een filmvormende laag kunnen geen blazen en barsten optreden. Ook het aanbrengen is erg eenvoudig omdat plamuren en schuren achterwege blijven. En omdat het slechts een kwestie van strijken is, zijn de investeringskosten laag. Nadeel kan zijn dat de houtkleur door opeenvolgende behandelingen steeds donkerder wordt. Bovendien is de levensduur vrij gering, dus de onderhoudsfrequentie groot. Afhankelijk van windrichting en situering (kust, binnenland) zal deze 1-2 jaar bedragen.
- Vernissen
Vernis is een transparant oppervlaktesysteem dat de houtstructuur volkomen zichtbaar houdt en accentueert. De u.v.-stralingsabsorptie is gering, waardoor de buitenbestendigheid beperkt is en het hout is alleen met regelmatig onderhoud in goede staat te houden.
Veiligheid
Verf, beitsen en afbijtmiddelen bevatten stoffen die schadelijk zijn voor uw gezondheid. Tijdens het schilderen werkt u bovendien vaak met brandbare stoffen, zoals terpentine. Zorg daarom altijd voor voldoende ventilatie in de ruimte waar u werkt. Verzorg (ook kleine) wonden meteen. Draag handschoenen als u een afbijtmiddel gebruikt. Neem geen met verf besmeurde gereedschappen in uw mond. Draag eventueel ook een veiligheidsbril voor bescherming van uw ogen. Rook niet en was na het schilderen uw handen grondig met zeep en liefst warm water.
Dek bij gebruik van een afbijtmiddel houtwerk in de buurt af en zorg ervoor dat bomen en planten niet worden aangetast door het middel. Wanneer u voor de schilderklus op een ladder of trap moet werken, plaats de ladder dan niet te schuin en leg bij een zachte ondergrond (gras buiten) een plank eronder. Hang de verfbus met een haak aan de ladder of trap. Vooral bij hoog schilderwerk is het handig om de ladder te voorzien van een afstandhouder. Dit komt bij voorbeeld van pas bij het schilderen van de onderkant van een dakoverstek.
Milieu
Milieu veilig werken met verf en aanverwante stoffen is niet moeilijk. Bovendien kost het weinig geld, hoogstens wat meer moeite, maar geeft het tevreden idee mee te werken aan een schonere omgeving. Waar met verfproducten wordt gewerkt, komt chemisch afval vrij. Bij het aanbrengen van verf wordt gemorst en het is daarom zaak ook bij het schilderen buiten oude lakens of dergelijke uit te spreiden onder het te verven vlak. Hierdoor wordt voorkomen dat de verf in de grond dringt.
Daarnaast is het nauwelijks te realiseren om verfbussen volkomenleeg te maken. En wat te zeggen van het vel dat op de verf ligt wanneer de bus niet goed gesloten wordt weggezet. Het meeste afval van verf bestaat uit chemisch afval. Hiermee wordt vaak achteloos omgesprongen: het komt vaak tussen het gewone afval terecht. Resten verfverdunner, terpentijn, kwasten reiniger (restje in de jampot) worden vaak geloosd in schrobput, ja… zelfs in de gootsteen of wasbak! Uiteindelijk komen ook de beetjes schadelijke stoffen van onze huisvlijt in het milieu terecht. En waar we met tienduizenden ons als doe-het-zelver wagen aan schilderwerk, worden die kleine beetjes een gigantische stroom.
Afval van verfproducten is in de zin van de wet chemisch afval, ongeacht de hoeveelheid. Het is verboden dergelijk afval waar dan ook te storten of op het riool te lozen. Vervuilde poetslappen (de bovengenoemde oude lakens), lege verfbussen, spatels, kwasten, rollers, afplakband en dergelijke deponeert u ook niet in de vuilcontainer maar in de chemobox. U blijft verantwoordelijk voor een milieuvriendelijke afvoer.
Hoewel u als leek niet steeds bekend bent met de samenstelling van verf- en oplosmiddelen kunt u trachten de meest schadelijke te mijden. Meestal geeft de verpakking aanwijzingen (onder andere door eerder genoemde symbolen), in andere gevallen kunt u raad vragen bij de verfhandel. Minder belastend zijn onder meer chloorarme en chloorvrije oplosmiddelen, ontvettingsmiddelen op zeepbasis, loodarme, chromaat arme en oplosmiddel arme verfproducten. Informeer bij de leverancier naar, minder vervuilende producten, zoals watergedragen verven.
