De Gelderse roos is een inheems houtig gewas en derhalve gemakkelijk te verzorgen. Voor talrijke insekten zijn de struiken een bron van nectar en stuifmeel. De stralendrode vruchten zijn een lekkernij voor vogels en kleine zoogdieren. Voor de tuinliefhebber is de plant door haar dichte groeiwijze, de rijke, lange bloei, de rode vruchten en de oranjerode herfstbladeren een genot om naar te kijken.
De Gelderse roos kan tot 4 m hoog worden en bijna even breed. Om deze reden is de plant geschikt voor een middelgrote tot grote tuin. Kenmerkend zijn de esdoorn achtige bladeren die in het najaar prachtig verkleuren en de geelachtig witte bloemen die evenals bij sommige hortensia’s, door een losse krans van steriele bloemen zijn omgeven. Ze verschijnen in mei en juni. Vanaf september valt de struik dan op door de knalrode vruchten. Naast de soort is er een aantal rassen. De drie belangrijkste zijn:
- ‘Roseum’, de sneeuwbal, heeft dichtgevulde, witte, bolvormige bloeiwijzen, waaraan de struik zijn naam heeft te danken. Vroeger werd de plant Viburnum opulus sterile genoemd, een verwijzing naar de uitsluitend steriele bloemen die geen vruchten kunnen vormen.
- ‘Compactum’ is wat minder vaak te zien en wordt maximaal 1 m hoog. De plant bloeit rijk en draagt veel vruchten.
- Het ras ‘Nanum’ wordt hooguit 50 cm hoog en draagt nauwelijks bloemen en vruchten. Mooi is echter de bolvormige groeiwijze en de opvallende, oranjerode scheuten in de winter.
 |
Eigenschappen
Bloeiperiode:
Bijzonderheden:
Standplaats:
Grond:
Hoogte tot:
Latijns/wetenschappelijke naam:
|
De standplaats van de Gelderse roos
De Gelderse roos houdt van een zonnige tot half beschaduwde standplaats en licht vochtige grond. De soort past met haar dichte groeiwijze uitstekend in een vrijstaande haag van sier struiken, maar ook in een natuurlijk aangelegde tuin. Als bescherming tegen de wind en tegen inkijk is de sterke struik eveneens van grote waarde. Het ras ‘Roseum’ is door de bijzonder mooie bloei ook geschikt als solitair of als achtergrond in een border van vaste planten. De struik past goed in een landelijke tuin. De dwergrassen ‘Nanum’ en ‘Compactum’ zijn mooie houtige gewassen voor een rotstuin en voor kuipen en bakken.
Onderhoud het jaar rond
| Voorjaar | Zomer | Najaar |
| Gunstige plant tijd, alternatief: najaar. Snoei de planten matig, maar wel ieder jaar. Een te radicale snoeibeurt leidt tot een lelijke, bezem achtige groei. Doel van het snoeien is dat er veel zon in het centrum van de struik kan komen, zodat de ontwikkeling van bloemen wordt gestimuleerd. Controleer de plant regelmatig op insecten. Ze zijn gevoelig voor bladluizen en haantjes. Spoel bladluizen weg met een harde straal water, of spuit een oplossing van zachte zeep en spiritus of een aftreksel van brandnetels | Geef bij droogte water en dek de grond af met versnipperde boomschors of turf. |
| Tips bij het kopen | Tips van de prof | Licht en grond | Problemen |
| Koop kluitplanten of containerplanten. Ze moeten compact zijn en krachtige scheuten hebben. Koop nooit Gelderse rozen zonder kluit en met maar weinig scheuten, omdat deze meer tijd nodig hebben om goed in te wortelen. | Gelderse rozen moeten in het voorjaar worden uitgedund om rijk te kunnen bloeien. Snoei alle naar binnen en kruislings groeiende takken weg. U kunt de planten door stekken en afleggers vermeerderen. | Zon tot halfschaduw. Gelderse rozen gedijen goed op zonnige en half-beschaduwde plaatsen. Humusrijke, doorlatende grond. Zorg ervoor dat de wortelzone van de planten nooit helemaal uitdroogt. Geef bij droogte water. | Als de bladeren van uw Gelderse roos met gaten doorzeefd zijn of tot op het bladskelet zijn afgevreten, zijn waarschijnlijk de larven van haantjes aan het werk. Verwijder in het voorjaar de eieren van de bladeren. Verzamel ook de larven of spuit met Bacillus thuringiensis. |
