Een boor is een gereedschap om een rond gat te maken, in welk materiaal dan ook. De meest gebruikte boren zijn die voor hout, metaal en steen. Wat de houtboren betreft, is er een principieel onderscheid tussen boren die in de booromslag worden gebruikt en de types die in elektrische boormachines worden toegepast. Eerstgenoemd type heeft een vierzijdig vlakgeslepen kolf (het achterste deel dat in de boorhouder wordt bevestigd) en een boor-punt die schroefvormig is, waarmee hij zich direct in het hout vast ‘bijt’. Er zijn houtspiraalboren en zgn. slangeboren, beide in uiteenlopende diameters.
Ook de centerboor, tot zeer grote diameters verkrijgbaar, is uitsluitend voor gebruik in niet-elektrisch aangedreven gereedschap bestemd. Dit type heeft geen spiraalvormige schacht. Er is ook een verstelbare centerboor die op de gewenste diameter kan worden ingesteld. Voor het machinaal boren in hout zijn ook spiraalboren verkrijgbaar, enigszins lijkend op de metaalspiraalboor. Hij heeft echter een centreerpunt en ‘voorsnijders’, gevormd door een als ‘averechts’ te beschouwen boorpunt. Verder worden voor machinaal in hout boren de zgn. speedboren gebruikt. Ze hebben een ronde schacht die uitloopt in een plat, enigszins beitelvormig blad met een centreerpunt en twee snijkanten.
Voor het boren in metalen wordt de metaalspiraalboor gebruikt, vervaardigd van werktuigstaal (WWS) of sneldraaistaal (HSS); laatstgenoemde kwaliteit is aanzienlijk beter en te prefereren voor het boren in staal en andere harde metalen.
Bij het boren in metalen moet in het algemeen een vrij lage snelheid worden aangehouden, om te voorkomen dat de punt te heet wordt en verbrandt. Bij de meeste metalen dient de boor gekoeld en tevens ‘gesmeerd’ te worden; dat kan met speciale emulsie maar ook wat dunne (naaimachine)-olie is goed bruikbaar.
Voor het machinaal boren in beton en steen (of steenachtige materialen) is de steen- of beton-boor bestemd. Het onderscheid in naam duidt op een kwaliteitsverschil; de betonboor is speciaal gemaakt voor kloppend boren in zeer harde steen en beton.
In de punt is een hardmetalen snijplaatje gesoldeerd, dat het eigenlijke werk doet. Ook steen- en betonboren moeten voor oververhitting tijdens het werk worden gevrijwaard. Een te hoge temperatuur kan het snijplaatje voorgoed onbruikbaar maken of doen uitbreken. Wanneer met hoge snelheid en/of onder grote druk moet worden geboord, is het daarom verstandig af en toe te pauzeren om de boor gelegenheid te geven af te koelen.
Er is verder een zeer groot aantal speciale boren voor allerlei doeleinden verkrijgbaar.
Tip: pas bij alle werk op voor het ‘happen’ en blokkeren van de boor, waarbij de machine u uit de hand zou kunnen schieten.
