Bij het aanleggen van diverse installaties zult u ook buizen moeten kunnen buigen. Dat gebeurt met behulp van een pijpbuigtang, ook wel buigijzer genoemd. Met een buigijzer kunt u metalen leidingen buigen, zoals koper, staal, rvs en aluminium een onmisbaar stukje gereedschap dus bij installatie-werk.

Voordelen zelf buigen

Zelf een leiding buigen met een buigijzer bespaart niet alleen geld maar ook tijd. Geld, omdat hulpstukken zoals knietjes of bochten overbodig worden. Tijd, omdat het installeren van deze hulpstukken d.m.v. solderen of klemkoppelingen overbodig wordt. Daarbij komt dat gebogen pijp minder leiding weerstand heeft én netter staat. Om inderdaad tijd en geld te besparen is het wel noodzakelijk te weten hoe met een buigijzer, die overigens te huur zijn, om te gaan.

Het buigijzer

Een buigijzer bestaat uit twee delen, een boven- en onderbeen die door middel van een losse scharnierpunt uit elkaar genomen kunnen worden. Dit is noodzakelijk om een gebogen pijp uit de tang te kunnen nemen.

Een leiding buigen met buigijzer is vrij eenvoudig en gaat meestal gewoon met de hand. Let erop dat voor iedere pijpdiameter een ander buigijzer nodig is. Ook kan de buigstraal per buigijzer verschillen. Maar dit heeft in de praktijk weinig invloed heeft de werkwijze.

Tip: Tijdens het buigen schuift de buigschoen over de pijp. Om de wrijving daarbij te verminderen en daarmee de krachtsinspanning, kan deze in het vet gezet worden.

Eén of meer opeenvolgende bochten kunnen op de juiste plaats in een pijp gebogen worden. Gebeurt dat niet, dan wordt een hoop van de voordelen door pijpverlies en als nog te gebruiken hulpstukken te niet gedaan. Maak daarom eerst een schetsje van de gewenste leidingloop en geef daarop de maatvoering aan. Reken en werk met een leiding buigen met een buigijzer altijd vanuit een richting.

Een leiding buigen met een buigijzer (Koperen)

In deze klus wordt beschreven hoe u een koperen leiding zelf buigt, maar u kunt ook kant-en-klare bochten kopen en deze aan de pijp solderen of verbinden met knelfittingen. Daarover leert u meer in de klussen Leiding solderen en Knelfitting monteren.

Stap 1: Op maat make

Maak de pijp op maat. Hiervoor kunt u het beste een pijpsnijder nemen, die u als volgt gebruikt. Teken eerst de plek af waar u de buis doormidden wilt halen. Klem de pijpensnijder met het snijwieltje op de afgetekende plaats. Draai nu de pijpsnijder rond, totdat u geen weerstand meer voelt. Draai daarna het snijwieltje wat vaster aan en draai de snijder weer rond totdat er geen weerstand meer is. Herhaal dit totdat de pijp is doorgesneden.

Stap 2: Ontbramen

Ontbraam het uiteinde van de pijp. Vaak is de onderkant van de pijpsnijder hiervoor geschikt. Is dat niet het geval, dan kunt u er een vijl voor gebruiken.

Stap 3: De markering aanbrengen

Zet op de pijp een markering op de plaats waar de bocht moet beginnen en bepaal de maat van de pijpbuigtang. Deze maat geeft aan waar de tweede markering op de buis moet komen te staan. Zet de tweede markering ook op de pijp.

Stap 4: Plaatsen van het buigijzer

Zet de tang met de buighaak vast tegen de eerste markering aan.

Tip: De plek waar u de buighaak plaats is het vaste deel van de pijp, en dus ook maatvast.

Stap 5: Buigen

Buig de pijp rustig.

Tip: Buig de pijp heel iets verder door dan de gewenste hoek.

 

Gereedschappen

Buigijzer, Pijpensnijder, Potlood, Vijl

Materialen

Koperen pijp