Er zullen maar weinig doe-het-zelvers zijn die dakdekken en dakbedekkingen repareren als hun hobby beschouwen. Een plat dak renoveren gebeurt vaak pas als het echt nodig is – als het lekt. En met name bij platte daken wil dat nog wel eens voorkomen. Het ‘dak-leer’ heeft het dan ook zwaar te verduren: ultraviolette straling van het zonlicht, vocht dat eronder condenseert, belasting doordat erop gelopen wordt, trekkrachten vanwege de grote temperatuurverschillen door het jaar heen… Ongemerkt slaat de slijtage toe, en de levensduur van zelfs de beste bitumineuze dakbedekking bedraagt zelden meer dan zo’n 15 a 20 jaar.
Omdat er – zeker bij oudere daken – bijna altijd wat water op het dak blijft staan, heeft het alle tijd om zich een weg naar binnen te zoeken. Het is dan ook vaak moeilijk om te bepalen waar het water nu precies vandaan komt, en waar de dakbedekking gescheurd of geperforeerd is -dat kan meters van de ogenschijnlijke lekkage verwijderd zijn. De enige mogelijkheid is de situatie zowel van bovenals van onderaf zo goed mogelijk te bekijken (haal eventuele plafondplaten en isolatie weg), en daarbij te bedenken dat water altijd van boven naar beneden stroomt. Zoek naar beschadigingen bij de randen van het dak of naar blazen (die duiden op vochtinsluiting). Soms kunnen ook naden zijn losgetrokken.
Reparatie van een bitumineus dak is alleen mogelijk als alles goed droog en schoon is. Grind moet zoveel mogelijk worden verwijderd. Vaak is het nodig om de te repareren plaatsen eerst droog te maken met een verfstripper of brander en vervolgens met primer te behandelen om een goede hechting te krijgen.
- Kunt u een kleine beschadiging of een blaas vinden, dan gaat u als volgt te werk:
– Maak op de plaats van de beschadiging een kruiselingse insnede met een stanleymes, buig de vier punten omhoog en veeg de ondergrond goed schoon. Breng met een plamuurmes een flinke laag dakkit aan en vouw de punten terug. Ook aan de bovenkant smeert u de insnijding rondom ruim in met dakkit. Leg een paar stroken polyestermat in de klevende laag als wapening en dek die opnieuw af met dakkit. Door leislag over de reparatie te strooien maakt u haar nagenoeg onzichtbaar en beschermt haar tegen uv-straling.
- Gaat het om een losse naad, een scheur of een serie beschadigingen, dan is het aanbrengen van een nieuw stuk dakbedekking aan te raden.
-Smeer het gebied eerst (met een bezem of blokkwast) in met primer, wacht een halfuur tot die gedroogd is en breng er dan een dikke laag ‘koude kleefstof’ op aan. Druk hier de dakbedekking in, die de beschadiging met minstens 10 cm rondom moet overlappen. Gebruik koude kleefstof om de reparatie af te werken en strooi er ten slotte leislag overheen.
- Als de dakbedekking in haar geheel al flink verweerd is en diverse malen gerepareerd, dan kunt u haar een opknapbeurt geven waardoor ze weer een paar jaar meekan zonder dat u de hele zaak vernieuwt. Daarvoor zijn verschillende soorten elastische dakcoating verkrijgbaar, die zonder veel moeite kunnen worden aangebracht.
-U repareert eerst de gaten volgens de bovenstaande methoden en vervolgens smeert u het hele dak in met primer. Op deze hechtlaag wordt de coating aangebracht, die u verdeelt met een vloertrekker. Breng de coating liefst in twee lagen aan (gebruik: meer dan 1 kilo per m2); als de daklijst nog van zink is, kan die ook worden gecoat. De meeste coatings zijn op kunststofbasis en verregaand uv-bestendig. Afstrooien met leislag is dus niet nodig.
Van links naar rechts: 1. Plakspijkerrol: onderlaag bij allerlei soorten dakbedekking, 2. Plakspijkerrol geperforeerd: onderlaag die vooral wordt toegepast bij dakrenovatie, 3. Supergum: uv-bestendige toplaag, 4. Supergum met leislag: uv-bestendige toplaag.
- Soms is totale renovatie de enige oplossing. De bovenstaande reparaties zijn allemaal uit te voeren zonder brander – primer, kit, koude kleefstof en coatings bevatten allemaal oplosmiddelen om ze min of meer vloeibaar te maken. Bij het leggen van een nieuw dak is het beter (en sneller) om de dakbedekking te plakken door de bitumenlaag ervan te smelten; meestal kunt u daarvoor bij de leverancier van de dakbedekking wel een grote gasbrander huren. Gebruik bij deze ‘warme’ methode geen materiaal dat oplosmiddelen bevat, omdat die zeer brandgevaarlijk zijn. En als u toch een nieuwe dakbedekking aanbrengt, kunt u het dak in een moeite door isoleren.
-Voor het leggen van een nieuwe dakbedekking wordt het dak ontdaan van de oude bedekking, zodat het kale hout zichtbaar wordt. De ondergrond moet echt glad zijn: sla spijkerpunten die uit het hout steken terug en schaaf kromgetrokken planken bij. Indien nodig kunt u de mastiekschroten (de schuingezaagde latten rondom) en de boeiboorden vervangen.
Bij een ongeïsoleerd dak brengt u eerst een laag speciaal papier aan, die met kopspijkertjes wordt vastgezet. Kruiselings daaroverheen wordt zogenaamde plakspijkerrol geplakt en gespijkerd (met asfaltnagels). Daarvoor begint u bij de randen en laat u de banen van de onderlaag steeds met circa 10 cm overlappen. Vooral bij de mastiekschroten en de hoeken moet extra koude kleefstof worden gebruikt om een solide geheel te krijgen.
Wilt u het dak isoleren, dan is het veruit het gemakkelijkst om ps- of pur-schuim met een bitumineuze laag te gebruiken. Deze platen (van 3-8 cm dik) worden op een losse dampremmende laag (folie) gelijmd of gespijkerd. Ze kunnen gewoon met een hobbymes op maat worden gesneden. De bitumineuze laag op de isolatieplaten fungeert als onderlaag voor de dakbedekking.
Op deze eerste laag wordt (zowel bij een geïsoleerd als bij een ongeïsoleerd dak) de kiezelbak voor de afvoer geplaatst. Zorg dat het water goed kan weglopen; snijd indien nodig de isolatieplaten wat bij. Hier overheen wordt ten slotte de toplaag gelegd. Gebruik bij voorkeur zogenaamde ‘supergum’; door hun dikte kunnen deze rollen ook door een onervaren dakdekker moeiteloos worden vastgebrand. Verwarm de rol regelmatig en stukje voor stukje, terwijl u hem met de voet vooruit duwt; houd een overlapping van circa 10 cm aan. Pas op voor de hete bitumen – die kan lelijke brandwonden veroorzaken.
Zorg ten slotte dat de toplaag is voorzien van leislag als u geen grind op het dak wilt leggen.
- Naast deze traditionele methode voor het leggen van dakbedekking zijn er nieuwe, synthetische materialen ontwikkeld, die echter nog nauwelijks de kans hebben gehad hun duurzaamheid in de praktijk te bewijzen. Bovendien zijn de meeste nogal prijzig en niet erg geschikt voor de amateur-dakdekker.
