Meten en aftekenen is een elementaire, noodzakelijke vaardigheid voor zowel amateur als vakman: tijd besteed om die te perfectioneren, is altijd goed besteed. De gouden regel is: twee keer meten, één keer zagen. Koop hiervoor gereedschap van goede kwaliteit. Slecht meet- en afschrijf gereedschap kan heel snel onnauwkeurig worden en uw werk bederven.
Enige tips
Er zijn tientallen soorten platte, starre meetlatten, veelal met zowel een metrische als een Engelse schaalverdeling. Ze kunnen van hout of van staal zijn, sommige goedkopere ook wel van plastic. Als er sprake is van bochten is een buigzame stalen lat nauwkeuriger, of zelfs een stalen rolmaat, die met het werkstuk mee gebogen kan worden. Een T-haak is bruikbaar voor het afschrijven van grote platen multiplex, MDF (medium-density fiber-board) en meubelplaat en dergelijke. Bedenk wel dat de rand van de plaat absoluut recht moet zijn om zo een haakse lijn te krijgen. Een kleine afwijking wordt over de breedte van de plaat sterk vergroot, en over de lengte zelfs nog meer.
Bevestiging aan de muur
Als u boekenplanken of hele kasten aan een muur wilt bevestigen, kunt u de plaats waar ze moeten komen het best afschrijven met behulp van een waterpas. Gebruik geen bestaande lijnen als deurkozijnen, schilderij rails of plinten, want die zijn misschien niet precies horizontaal. Als u een serie gelijke afstanden moet afschrijven, stel dan een steek- of krompasser met behulp van een platte houten of stalen meetlat in op de juiste waarde, en pas de afstanden af.
Maten overzetten van het ene punt naar een ander kan ook met een richtliniaal. Die lijkt veel op een zware stalen meetlat, maar heeft door de afgeschuinde kant als extra voordeel dat u er erg gemakkelijk langs kunt snijden en afschrijven.Voor het afschrijven van fijn werk is een afschrijfmes met een eenzijdige snede het geschiktst. Zulke messen zijn verkrijgbaar met de snede aan elk van beide kanten. Die zijn erg handig.
Verbindingen meten en aftekenen
Dit vergt nogal wat nauwkeurigheid. Controleer in de eerste plaats of het hout dat u gebruikt vlak en haaks is. Doe dit met een combinatie- of winkelhaak. Leg de haak langs de lengte van het hout dat u wilt afzagen, zodat de zaagsneden gelijk en goed haaks worden. Gebruik voor het afschrijven van een tapgat een kruishout en gebruik de breedte van de beitel die u gaat gebruiken om de breedte van het gat af te schrijven, dus geen meetlat. Dat is veel preciezer en bovendien veel handiger.
Gebruik een zweihaak voor het afschrijven van hoeken op een recht stuk hout, vooral als die hoeken herhaald moeten worden, bijvoorbeeld bij traptreden. Een goed alternatief voor veel dezelfde hoeken — zoals bij trappen — is om een mal of sjabloon te maken, die u langs de trapboom (het lange, schuine gedeelte van de trap) kunt leggen om af te schrijven. In de meeste werkplaatsen heeft men een heel stel mallen van hardboard of perspex.
