Rand-op-rand verbindingen maken van hout kunt u drie manieren doen, op deze pagina behandelen we ze alle drie, met uitgebreide beschrijving en illustraties. De gewreven verbinding, deuvel- en veer verbinding. Gebruik rand-op-rand verbindingen om de breedte van het hout voor tafelbladen of breed plankwerk groter te maken.
Dit is deel 4 over alle houtverbindingen. Alle besproken houtverbindingen vind u hier terug -> Houtverbindingen maken
Werkwijze
Voordat de planken worden verbonden, moeten de randen ervan perfect aansluitend worden gemaakt. Klem beide planken op elkaar, met de randen die moeten worden verbonden boven. Stel de schaaf zoet en scherp in, houd hem vlak en schaaf beide randen tegelijk totdat ze helemaal vlak zijn. Zet voor de zekerheid de ene plank bovenop de andere. Er mag nergens daglicht doorheendringen. Dit karwei is het best uit te voeren met een reischaaf, maar bij korte planken gaat het ook met een blokschaaf.
Gewreven verbinding
Breng op beide oppervlakken polyvinylacetaat, ureum of caseïnelijm aan. Wrijf de randen van de planken tegen elkaar om te zorgen voor een goede (ver)binding. Klem ze met enkele lijmknechten tegen elkaar en kijk of ze vlak zijn, zoals op de illustratie hieronder staat afgebeeld.
Verbinding met deuvels
Grote zorgvuldigheid is nodig bij het monteren en boren. Gebruik van een deuvelmal verzekert precisie. Schaaf de randen glad.
Schrijf de plaatsen voor de houten deuvels af door beide planken met de achterkanten tegen elkaar te klemmen en er om de 15 of 20 cm dwarslijnen overheen te trekken.Trek in het midden de randen met behulp van een kruishout kraslijntjes. Boor de gaten en controleer voortdurend of ze kaarsrecht lopen. Gebruik een diepte afsteller op het boortje en maak gaten die iets dieper zijn dan de helft van de lengte van de deuvels, welke lengte eenderde van de dikte van de planken moet zijn. Maak de deuvels aan beide uiteinden iets taps, om ze goed op hun plaats te krijgen. Zaag een groef in elke deuvel, waardoor ingesloten lijm kan ontsnappen. Breng lijm aan en steek de deuvels in de ene plank; plaats de andere plank over de uitstekende deuvels en klem ze beide samen.
Verbindingen met losse veer
Deze verbinding is beter geschikt voor langere werkstukken, en het is makkelijker ze nauwkeurig te maken dan een verbinding met houten deuvels.
Maak de veer van dwarsdraads multiplex en zoek een ploegschaaf beitel uit die precies even dik is. Maak een groef in beide vlak geschaafde randen, waarbij de geleider van de ploegschaaf over de voorzijde loopt. De gecombineerde diepte van beide groeven is net iets groter dan de diepte van de veer. Lijm de verbinding, breng haar aan en klem haar. Controleer de sluiting nog een keer en veeg dan de lijm weg die uit de verbinding is geperst. Ga het geheel pas bijschaven en afwerken als de lijm is verhard.
